بش قارداش يكي از جاذبه هاي طبيعي شهرستان بجنورد مي باشد كه از لحاظ واژه به معني پنج برادر مي باشد .
نقطه جغرافيايي
۷ كيلومتري شهر بجنورد ( مركز استان خراسان شمالي ) در مسير جاده بجنورد اسفراين مي باشد .
تاريخي
پيش از اسلام در زمان اشكانيان و ساسانيان در اين محل عبادتگاه پيشوايان كنتيس زرتشتي قرار داشته است . به سبب اقامت چهار فصل مغ ( بزرگان ديني زرتشتي ) به چهار مغان شهرت يافته است .طبق مدارك موجود آب چشمه به چهرمغان يا چرمغان موسوم بوده كه هم اكنون نيز به اين نام معروف است . نام اين مكان يعني بش قارداش بر اساس داستاني تاريخي است كه در بين مردم شهر جريان دارد . طبق اين افسانه در روزگاران قديم پنج برادر در شهر بجنورد زندگي مي كردند كه به دليل مخالفت با ظلم و ستم حكمران تحت تعقيب ماموران قرار داشتند . اين پنج برادر به همراه هم گريختند و ماموران نيز آنها را تا اين مكان تعقيب كردند . پنج برادر از خدا طلب كمك كردند ، در اين هنگام پنج سوراخ در كوه ايجاد شد كه برادران به آنها پناه بردند و از سوراخ ها آب گوارايي جاري شد . تا سال ها قبل و پيش از خشكسالي هاي شديد تعداد چشمه ها پنج عدد بود كه تمامي آنها آب بسيار داشتند . البته بعضي از افراد ناآگاه اين موضوع را اين چنين نقل مي كنند كه چون پنج چشمه غار مانند سنگي وجود دارد نامشان بش قارداش شده است . قار=غار و داش كه در تركي همان سنگ است . البته احتمالا اين روايت توسط مهاجران و كساني آشنايي به زبان تركي نداشته اند پديد آمده . در تركي صفت قبل از اسم مي آيد . يعني اگر اين گونه بود بايد نام " بش داشلِه غار " به آن مي دادند .
آب چشمه بش قارداش از كوهي سنگي و از پنج شكاف بزرگ و كوچك در پايين كوه بيرون مي ريزد . كه در روزگار ديرين آب چشمه در سمت بالا و ميانه كوه بيرون مي زده و هم اكنون شكاف ها و مسير هاي آب نيز برروي كوه جاي مانده است . در پايين كوه يك شعار سنگ تراشيده اي وجود دارد كه شعار زرتشتيان يعني پندار نيك گفتار نيك و كردار نيك برروي كوه حك شده است سنگتراش اين اثر اسماعيل جزمي نقاش ، خطاط و سنگ تراش بجنوردي مي باشد كه در سال ۱۳۰۰ و اندي اين سخن را تراشيده و به گفته خودش براي در ياد ماندن در دلها تاريخ آن را به ۱۳۰۰ خورشيدي نوشته است .
در سمت چپ كوه و چشمه بش قارداش يك بناي تاريخي كه به دستور ناصر الدين شاه قاجار ساخته شده هم اكنون پابرجاست و در سال هاي قبل چندي از خاندان شادلو بجنورد در آن دفن شده اند . در روبروي استخر اصلي بش قارداش يك دروازه از حدود ۲۰۰ سال پيش تا كنون پابرجاست .
خواص معدني آب بش قارداش
آب چشمه بش قارداش در آبشناسي پزشكي جهت درمان بيماري هاي تغذيه اي ، اشكالات كبدي ، صفرايي و ناراحتي هاي دستگاه ادراري داراي اهميت خاصي مي باشد . در تحقيقات دكتر محمدرضا غفوري استاد دانشكده داروسازي دانشگاه تهران آب معدني بش قارداش در شمار آب هاي بيكربناته ، كلسيم و سولفاته كلروره سرد به همراه سيليس و آثار آهن مي باشد . در اعلاميه بهداشت محيط شهرستان بجنورد به نقل از كتاب ايشان ( شناخت آب معدني و چشمه هاي ايران ) اثرات درماني آب بش قارداش چنين اعلام شده‌است . در اختلالات دستگاه گوارش معده ، كبد ، لوزالمعده و روده موثر است در اثرات سوخت و سازكلوسيد ها ، پروتيد ها ، كلسترول به ويژه اسيد اوريك . در اعمال تغذيه در مورد بيماري هاي معده خاصيت قليايي اين آبها به سبب خنثي كردن اسيديته و وجود سيليس اثر حفاظتي و تسكين دهنده دارد . در مورد روده ها بطور مستقيم نيروبخش و بطور غير مستقيم در اثر سهولت ترشحات صفرايي و لوزالمعده سبب تغيير محتويات شيميايي و ميكروبي محيط مي گردند . بايد متذكر شد اين گونه آب ها در تورم روده ها در اثر تخمير اثرات نيكويي دارند . در مورد كبد و لوزالمعده از نظر تجربي گذشته از ، ازدياد خاصيت ، آميلار ، آب دهان و لوزالمعده نيروي اسيدزا ، اوره آز ، ساكاراز ، آنزيم هاي كلوتاميك و پيروديك را بالا مي برند .
امكانات
اين مكان تفريحي داراي سه استخر مي باشد كه دو استخر آن براي شنا كودكان و بزرگسالان درست شده است . يك نمازخانه براي مردم و مسافرين محترم و از امكانات در حال ساخت مي توان به استخر بانوان اشاره كرد .